King'ei, Kitula Osore, MiriamNakhisa, Andrew W.2016-09-072016-09-072009http://ir-library.ku.ac.ke/handle/123456789/14918Imetolewa kwa madhumuni ya kutosheleza baadhi ya mahitaji ya shahada ya uzamili katika Chuo Kikuu Cha KenyattaUtafiti huu umeeleza na kuchanganua dhima ya utawala wa Nabongo Mumia katika maenezi ya lugha ya Kiswahili Ubukusuni, Magharibi mwa Kenya. Utafiti huu ulijikita katika kipindi cha utawala wa Nabongo Mumia tangu kutawazwa kwake kama Chifu Mkuu, mnamo mwaka wa 1910 hadi kifo chake katika mwaka wa 1949. Katika utafiti huu, tutalenga kuainisha, kueleza kuchunguza na kuchanganua mikakati iliyotumiwa na Nabongo Mumia kuchangia maenezi ya lugha ya Kiswahili. Katika kulifafanua swala la utawala, misingi iliyowekwa ili kufanikisha maenezi ya lugha ya Kiswahili iliangaliwa. Maendeleo na mabadiliko yaliyojikita katika asasi muhimu kama dini ,biashara, ndoa na maingiliano ya kijamii kwa kuitumia mizani ya mifanyiko ya kijamii yalichangia maenezi ya lugha ya Kiswahili Ubukusuni. Lugha ya Kiswahili ilipata hadhi kubwa katika kipindi hiki kwa sababu iliendesha shughuli nyingi za Nabongo Mumia ambaye alikuwa mshiriki wa karibu wa mkoloni. Utafiti huu basi umebainisha nafasi muhimu ya utawala wa Nabongo Mumia katika kuwekea lugha ya Kiswahili msingi thabiti wa kuenea Ubukusuni. Tasnifu hii imegawanywa katika sura tano. Sura ya kwanza ambayo ni utangulizi imeshughulikia swala la utafiti, sababu zakuichagua mada, upeo wa utafiti, madhumuni ya utafiti, msingi wa nadharia, yaliyoandikwa kuhusu mada na mbinu za mtafiti. Sura ya pili imechunguza historia ya jamii mbili - Ababukusu na Abawanga - hasa jinsi walivyoingiliana na kuathiriana. Sura ya tatu inaangalia dhima ya utawala wa Nabongo Mumia katika maenezi ya Kiswahili. Sura ya nne imeangazia asasi nyinginezo kama dini, mahakama, ndoa miongoni mwa nyingine. Mwisho, sura ya tano ni hitimisho. Mtafiti arnetoa muhtasari, matokeo kuhusu utafiti, mapendekezo ya utafiti zaidi na matatizo yaliyokumba utafiti huu. Kutokana na utafiti huu imedhihirika kwamba utawala ulichukua nafasi muhimu zaidi katika maenezi ya lugha ya Kiswahili Ubukusuni. Pili, utafiti huu umeonyesha kwamba Babukusu walikuwa wategemezi kwa kuwa katika kuitumia lugha ya Kiswahili, walianza kuunga mkono utamaduni wa kigeni. Mwisho, asasi kama ndoa, dini, biashara, mahakama za Kiafrika, elimu, muziki, michezo na miundo misingi ilifanikiwa Ubukusuni kwa sababu ya kutumia lugha ya Kiswahili. Kwa kiasi kikubwa asasi hizi zilifanikishwa na utawala wa Nabongo Mumia.otherThesis